Agriculture maharaja

उन्हाळ्यात फळबागा कशा जगवाल ? राज्यात मार्चच्या पहिल्या आठवड्यापासून कमाल आणि किमान तापमानात वाढ होत आहे. सकाळी व सायंकाळी थोडसा गारवा तर दिवसाचे सर्वसाधारण तापमान 35 ते 38 अंश सेल्सिअस पर्यंत नोंदवले गेले आहे. दिवसागणिक तापमानात वाढ होताना दिसत आहे. राज्यात गेल्या वर्षी एप्रिल-मे महिन्यात सर्वसाधारणपणे 42 ते 45 अंश सेल्सिअस तापमान नोंदविले गेले आहे. गेल्या वर्षी अपुर्‍या पावसाने सध्या राज्यात बहुतांश ठिकाणी दुष्काळाच्या झळा मोठ्या प्रमाणात जाणवत आहे. पाण्याचे मोठ्या प्रमाणात दुर्भिक्ष असल्याने फळबागा व जित्राब जगवायची कशी असा प्रश्‍न शेतकर्‍यास पडला आहे. राज्यात दुष्काळी पट्ट्यात चारा छावण्या सुरु झाल्या आहेत. प्रस्तुत लेखात येत्या उन्हाळी हंगामात फळबागा जगवायच्या कशा यावर उहापोह केला आहे. दुष्काळाच्या पार्श्‍वभूमीवर, पाण्याचे दुर्भिक्ष मोठ्या प्रमाणावर जाणवत असल्याने त्याचा परिणाम फळबागेवर होत असतो. सूर्यप्रकाश, गरम वारे, कोरडी हवा याचा विपरीत परिणाम नवीन लावलेल्या फळझाडांवर तसेच फळे देणार्‍या झाडांवर होत असतो. यामुळे मुख्यत्वे कोवळी फुट करपणे, खोड तडकणे, फळगळ होणे, फळां...

  शेतकऱ्यांनो तुम्हाला कमी उत्पन्न येत कां ? जाणून घ्या रासायनिक खते वापरण्याची पद्धत भारत सरकारच्या कृषी व शेतकरी कल्याण मंत्रालयाने दिनांक 13 एप्रिल 2021 पासून जमीन सुपोषण व संरक्षण जनजागरण अभियान राबविण्यासाठी सुरुवात केली आहे. या अभियानाचा एक महत्वाचा उद्देश म्हणजे जमिनीचे आरोग्य टिकून राहण्याकरिता व शाश्‍वत पीक उत्पादन मिळविण्याकरिता रासायनिक खताचा वापर माती परीक्षणाच्या आधारावर योग्य तेवढाच झाला पाहिजे. रासायनिक खते वापरताना एकात्मिक अन्नद्रव्य व्यवस्थापन पद्धतीचा भाग म्हणून कृषी विद्यापीठाच्या शिफारशीप्रमाणे संबंधित पिकात सेंद्रिय खते, जैविक खते व माती परीक्षणाच्या आधारावर योग्यवेळी योग्य प्रमाणात रासायनिक खताचा तसेच विद्राव्य खतांचा संतुलित वापर झाला पाहिजे म्हणजे जमिनीचे आरोग्य टिकून राहील व पीक उत्पादनात वाढ होऊन शेतकरी बंधूंचे निव्वळ उत्पन्न वाढण्यासाठी सुद्धा फायदा होईल. आज आपण या अनुषंगाने रासायनिक खताचा कार्यक्षम वापर होण्याकरिता कोणत्या सर्वसाधारण बाबीचा अंगीकार करावा याबाबत काही टिप्स पाहणार आहोत. शेतकरी बांधवांनो सर्व पिकांमध्ये खते देण्यापूर्वी सर्वप्रथम माती परीक...

फळबाग बागायतदारासांठी मदतगार आहे भाऊसाहेब फुंडकर योजना अनेक शेतकरी पांरपारिक शेतीकडून वळत फळबागा घेत आहेत. फळ बागामुळे शेतकऱ्यांना एक स्थायी प्रकारचे कमाई मिळत असते. विशेष म्हणजे राज्य सरकारही फळबागाकडे शेतकऱ्यांनी वळावे यासाठी प्रोत्साहन देत आहे. शेतकऱ्यांनी फुल, फळबागाचे क्षेत्र वाढावावे यासाठी राज्याचे कृषी मंत्री दादाजी भुसेही आग्रही आहेत. दरम्यान फळबाग लागवड करणाऱ्यासाठी सरकार आर्थिक मदत करत आहे. यासाठी एक योजनाही राबवली जात आहे. आज आपण याच योजनेविषयी माहिती घेणार आहोत. ही योजना आहे भाऊसाहेब फुंडकर फळबाग लागवड योजना, १९९० पासून ही योजना लागू करण्यात आली आहे या योजनेसाठी काय आहे पात्रता  शेतकऱ्याच्या नावे स्वतःचा सातबारा असणे आवश्यक . जर सातबारा उताऱ्यावर लाभार्थी संयुक्त खातेदार असेल तर सर्व खातेदारांचे फळबाग लागवडीसाठी संमतीपत्र आवश्यक. जर सातबाऱ्यावर कुळाचे नाव असेल तर कुळाचे संमतीपत्र आवश्यक. ज्या शेतकऱ्यांची कुटुंबाची उपजीविका केवळ शेतीवर चालू मन असेल अशांना प्रथम प्राधान्य त्यानंतर अन्य शेतकऱ्यांचा विचार करण्यात येईल क्षेत्र मर्यादा   किमान 0.20 हे. व कमाल 6.00 ह...

 सोयाबीन लागवड माहिती 🌺👇🌺 जमीन-🌺👇🌺 मध्यम ते भारी, पाण्याचा चांगला निचरा होणाऱ्या जमिनीत सोयाबीन लागवड करावी. 26 जुलैपर्यंत पेरणी पूर्ण करावी.आज शेतकरी पेरणी योग्य जमीन तयार करण्यासाठी यांत्रिकीकरणाचा अवलंब करतात. यामुळे जमीन मोठ्या प्रमाणावर भुसभुशीत होते. अशा जमिनीत पेरणी जर ट्रॅक्‍टरने केली तर बियाणे अधिक खोलीवर पडते. अशा वेळी सोयाबीनचे बाह्य आवरण पातळ व बीजांकुर व मुलांकुर बाह्य आवरणालगत असल्यामुळे सोयाबीनचे बियाणे अत्यंत नाजूक असते, म्हणून खोल पेरणीनंतर किंवा अधिक हाताळणी झाल्यास त्याची उगवण कमी होते. त्यामुळे पेरणी करताना बियाणे तीन ते पाच सें.मी.पेक्षा अधिक खोल पडणार नाही याची काळजी घ्यावी. तसेच पेरणी 75 ते 100 मिलिमीटर पाऊस झाल्यानंतरच करावी. सुधारित वाण - 🌺👇🌺 मराठवाडा - एमएयूएस 70, एमएयूएस 81, एमएयूएस 158, एमएयूएस 47. विदर्भ - एमएयूएस 71, एमएयूएस 81, जेएस 93-05 आणि जेएस 335 पश्‍चिम महाराष्ट्र - डीएस 228 (फुले कल्याणी), एमएसीएस 58, एमएसीएस 450, जेएस 93-05 आणि जेएस- 335. पेरणीचे अंतर - आपल्या भागासाठी शिफारस केलेल्या वाणांची 45 - 5 किंवा 30 - 7.5 सें.मी. अंतरावर (प्र...

*18 वर्षे आणि वरील नागरिकांनी* *लस साठी कशी नोंद करावी* -----  *Age group 18 Years and above* *can be  Register Online from 28/04/2021* *for covid vaccine.* *पहिल्या किंवा दुसर्‍या* *covid vaccine डोस साठी Register करा* १)• Login site is ......                  www.cowin.gov.in                  Google वर जाऊन                  cowin.gov.in टाईप करा. २)• *Register/ Sign in yourself* मध्ये         *तुमचा मोबाईल नंबर* टाईप करा. ३)• *OTP रजिस्टर्ड फोन नंबर वर येईल.*       *तो नोंदवा व क्लिक करा.* ४)• *Vaccine Registraction form भरा.*        क्लिक करा ५)• * तुम्ही vaccine साठी registraction केल्याचा           मेसेज मोबाईलवर येईल ६)• *schedule appointment वर क्लिक करा.*           नंतर *पिन कोड टाका (उदा.416602)* ७)• *Sesstion निवडा*...

भारतातील पीक विमा बद्दल संपूर्ण माहिती शेती ही अर्थव्यवस्था आधारित क्षेत्र आहे ज्यात लोकसंख्येचा मोठ्या प्रमाणात समावेश आहे. हवामान, कीटकांचा हल्ला, अनियमित पाऊस आणि आर्द्रतेमुळे शेती उत्पादनावर परिणाम होणारी हानिकारक परिस्थिती ही सामान्य समस्या आहे. म्हणूनच पीक विमा म्हणून उत्पादन आणि उत्पादन-आधारित तोटा मिळणे अत्यावश्यक आहे. पीक विमा हा शेतक decrease्यांचा ताण कमी करण्याचा आणि त्यांचे कल्याण वाढविण्याचा उत्तम मार्ग आहे. पीक नष्ट करणा farmers्या शेतक for्यांसाठी हवामान ही मुख्य समस्या आहे, म्हणून पूर, दुष्काळ, गडगडाटी, अग्नि इत्यादी बाबींपासून बचाव करण्यासाठी पीक विमा ही शेतकर्‍यांसाठी सर्वोत्तम संरक्षण प्रणाली आहे.  पीक विम्यासंबंधी जाणून घेऊ इच्छित असाल तर ब्लॉगचे अनुसरण करा कारण हा ब्लॉग पीक विमा माहितीस पूर्णपणे समर्पित आहे. हा ब्लॉग सर्व शेतक ,्यांना पीक विमा समजण्यासाठी योग्य मदत पुरवतो, विशेषत: नवीन काळातील शेतकरी ज्यांनी प्रथमच शेती केली आहे. म्हणून शेवटपर्यंत या ब्लॉगबरोबर रहा.  पीक विमा म्हणजे काय?  पीक विमा हा पॉलिसीचा एक प्रकार आहे जे शेती उत्पादक...

भारतातील शेतीच्या प्रकार - प्रक्रिया, फायदे आणि भूमिका  सर्व शेतकर्‍यांचे स्वागत आहे, आता आम्ही तीन मुख्य प्रकारची शेती आणि त्याची प्रक्रिया घेऊन परत आलो आहोत. शेती ही कोणत्याही देशासाठी महत्वाची क्रिया असते. यात वाढणारी पिके, भाज्या, फळे, फुले यांचा समावेश आहे. कोणत्याही देशाची अर्थव्यवस्था केवळ शेतीवर अवलंबून असते. शेती भौगोलिक स्थिती, उत्पादनाची मागणी, कामगार आणि तंत्रज्ञानाच्या पातळीवर अवलंबून असते.  शेतीतील हे तीन प्रकार आहेत : - तीन प्रकारची शेती असून त्या खालीलप्रमाणे आहेतः १. उपजीविका शेती : - उपजीविका शेती हे कौटुंबिक शेती म्हणून वर्णन केले जाते कारण ते शेतकरी कुटुंबातील गरजा पूर्ण करते. यासाठी कमी पातळीचे तंत्रज्ञान आणि घरगुती श्रम आवश्यक आहेत.  या प्रकारच्या शेतीतून छोटे उत्पादन होते. ते जुन्या बियाणे आणि खतांचा जास्त उत्पादन देणारे वाण वापरत नाहीत. त्यांना वीज आणि सिंचनसारख्या सुविधा उपलब्ध नाहीत. बहुतेक निर्वाह शेती स्वहस्ते केली जाते.  उपजीविका शेती दोन प्रकारात विभागली जाऊ शकते:  सधन शेती : -  त्यात जमीन आणि वाढणारी पिके, साधी आणि कमी किमतीच...

सेंद्रिय खते तयार करण्याच्या पद्धती आणि अन्नद्रव्यांचे प्रमाण वर्षानुवर्षे जमिनीत घेत असलेल्या पिकांमुळे आणि अधिक उत्पादन देणाऱ्या पिकांच्या नवीन वाणांमुळे जमिनीतील सर्वत्र अन्नद्रव्यांचा साठा दिवसेंदिवस कमी होत आहे. जमिनीत अन्नद्रव्यांचे प्रमाण योग्य ठेवण्यासाठी विविध एकात्मिक खतांचा संतुलित वापर करणे आवश्यक आहे. सेंद्रिय खते : वनस्पती आणि प्राणी यांच्या अवशेषापासून सेंद्रिय खते मिळतात. या खतांचे प्रमुख दोन प्रकार आहेत. १. भरखते : यामध्ये पोषणद्रव्यांचे प्रमाण कमी असल्याने भरखते रासायनिक खतापेक्षा मोठ्या प्रमाणात वापरावी लागतात. तसेच ही खते पिकांना सावकाशपणे लागू पडतात. भरखते वापरल्याने जमिनीच्या प्राकृतिक गुणधर्मात सुधारणा होते. त्यामुळे जमिनीचा पोत सूधारतो. जलधारणशक्ती वाढते व रासायनिक खतांचा कार्यक्षम वापर होण्यास मदत होते. २. जोरखते : यात पोषणद्रव्यांचे प्रमाण अधिक असते. त्यामुळे ही खते कमी प्रमाणात द्यावी लागतात. उदा. सर्व प्रकारच्या पेंडी, हाडांचा चूरा, मासळी खत इत्यादी. एक टन शेणखतापासुन मिळणारी अन्नद्रव्ये  कोबाल्ट १ ग्रॅम , नत्र ५.६ किलो, स्फुरद ३.५ किलो, प...

  वृक्षारोपणात यंदा चुका टाळणार का? गेल्या वेळी संपूर्ण राज्यात २ कोटी ८१ लाख ३८ हजार ६३४ इतक्या रोपांची लागवड करण्यात आली. गेल्या वर्षी मोठा गाजावाजा करून राज्यभर राबवलेल्या वृक्षारोपण मोहिमेतील ६० टक्के झाडे जगल्याचा वनखात्याचा दावा आहे. त्यामुळे गेल्या वर्षीची मोहीम यशस्वी झाली असे कागदावर दिसत असले तरी यशाचे हे प्रमाण मोजण्यासाठी आणखी पाच वष्रे वाट बघावी लागणार आहे. या पाश्र्वभूमीवर यंदाच्या मोहिमेत वृक्षांचा आकडा दुपटीने वाढवण्यात आला असून या वेळी वनखाते गेल्या वेळी झालेल्या चुका टाळणार का, असा प्रश्न उपस्थित झाला आहे. गेल्या वेळी संपूर्ण राज्यात २ कोटी ८१ लाख ३८ हजार ६३४ इतक्या रोपांची लागवड करण्यात आली. यात वनविभागामार्फत २ कोटी २० लाख २९ हजार ४९७ आणि शासनाच्या इतर विभागांमार्फत ६१ लाख ९ हजार १३७ इतक्या रोपांची लागवड करण्यात आली. या संपूर्ण लागवडीत पहिल्या वर्षांत अंदाजे ६० टक्के रोपे जगल्याचा दावा वनखात्याकडून करण्यात येत आहे. यात वनविभागाची रोपे जगण्याची टक्केवारी ही ८० टक्के तर इतर विभागांनी लावलेल्या रोपांच्या जगण्याची टक्केवारी केवळ २० टक्के इतकी आहे. त्यामुळे पहिल्या व...

केळी पिक लगवाड़ विषयी माहिती  हवामान आणी माती हे एक उष्ण कटिबंधात येणारे नगदी पीक आहे ज्यासाठी उबदार आणि दमट हवामान लागते. थंड हवामानामधे पीक तयार होण्यासाठी जास्त वेळ लागतो. त्याच्या समाधानकारक वाढीसाठी वर्षभरात १७०० मि.मि. पावसाची गरज असते. पाणी साठून राहणे घातक आहे आणि त्यामुळे पनामा विल्टसारखे रोग होऊ शकतात. केळी लागवडीसाठी चांगला निचरा होणारी आणि पोयटा जमीन योग्य असते. अल्कधर्मी आणि क्षारयुक्त जमीन टाळावी. केळीच्या लागवडीसाठी मातीच्या सामूची कमाल मर्यादा ६.५ – ७.५ आहे. जमिनीची तयारी  लागवड करण्याआधी हिरवळ, चवळी घ्यावी. जमीन २-४ वेळा नांगरावी आणि सपाट करावी. ढेकळे फोडून माती एकसारखी करण्यासाठी रोटावेटर किंवा नांगर वापरला जातो. बियांचे प्रमाण आणि अंतर १.५ X १.५ मी. ह्या अंतराने लागवड केली तर एका एकरमधे १७७७ झाडे मावतात. परंतु, जास्तीत जास्त उत्पन्न येण्यासाठी १.२ X १.५ मी. ह्या अंतराचा वापर केला जाऊ शकतो. खड्याच्या मध्यभागी गड्डे लावावे आणि त्याभोवती माती दाबून बसवावी. खोल लागवड टाळावी. लागवड केल्यावर लगेच शेतात सिंचन करावे आंतरमशागत तण आ...

 *🌾जिवाणू हाच शेतीचा आत्मा 🌾* *_🍇🐓🍅🐄🌾🥦🍉🐛🌶🦗🌹_* *~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~* "रासायनिक खतांचा अति वापर टाळा" नमस्कार, शेतकरी बंधूनो आपल्या शेतीजमिनीत कोणतेही पीक उत्तम यायचे असेल तर "जमिनीची सुपिकता" अत्यंत महत्वाची आहे. त्यासाठी अनेक घटक कारणीभूत ठरतात. आपण शेतात चालताना शेतजमीन इतकी भुसभुशीत असली पाहिजे की त्या जमिनीवरून चालताना आपण गादीवरून चालत आहोत असा भास झाला पाहिजे, ती जमीन सुपीक, अशा जमिनीत मोठ्या प्रमाणात सेंद्रिय कर्ब उपलब्ध असतो, जिवाणूंची संख्या एक ग्राम मातीत 2 कोटी 40 लाख पेक्षा जास्त असते, त्यात 130 प्रकारचे जिवाणू असतात. ज्या जमिनीचा सामू 6.5 आहे, ज्या जमिनीचा EC  0.5 च्या आत आहे, ज्या जमिनीची सेंद्रिय कर्बाची पातळी 0.8 च्या पुढे आहे ज्या जमिनित क्षारांची पातळी योग्य आहे असे खुप महत्वाचे घटक आहेत, कि ज्यावर आपल्या जमिनीची सुपीकता, आणि उत्पादकता अवलंबून असते. आपण शेतीतून उत्पन्न घेतो, ज्याकाही पिकांचे आपण उत्पन्न घेतो त्यासाठी वेगवेगळ्या प्रकारच्या 16 अन्न घटकांची आवश्यकता असते. पिकास आवश्यक असणारे "मूळ अन्नद्रव्ये - घटक" 16 आहेत....

प्रदूषण प्रदूषण   अनेक प्रकारचे असते. यामध्ये मृदा प्रदूषण ,  जलप्रदूषण ,  वायू प्रदूषण इत्यादींचा समावेश होतो. प्रदूषण टाळण्यासाठी मोठ्या प्रमाणात झाडे लावणे गरजेचे आहे.वातावरणात पाण्यात ,  हवेत किंवा अन्‍नात सजीवांना हानिकारक असलेले पदार्थ मिसळण्याच्या क्रियेला प्रदूषण म्हणतात. प्रदूषण म्हणजे जीवन नष्ट करू शकतील अथवा विस्कळीत करू शकतील असे घटक वातावरण, जल आणि भूप्रदेशात मिसळणे. उदाहरणार्थ, हवेमध्ये डीझेल या इंधनातून सल्फर असलेला धूर वातावरणात मिसळतो. यामुळे वातावरणात अतिउच्च असलेल्या ओझोन वायूच्या थराला हानी पोहचून सूर्यापासून निघणारी अतिनील किरणे पृथ्वीवर नको असताना पोहचतात. यामुळे पर्यावरणाचा र्‍हास होतो आणि जीवनचक्र ढासळते. परिणामतःजागतिक तापमान increased, global Warmin,उष्माघात, त्वचेचा कर्करोग या सारखे धोके निर्माण होतात. प्रदूषणाची काही महत्त्वाची उदाहरणे : - · जल / पाणी प्रदूषण:— अशुद्ध पाणी म्हणजे पाणी प्रदूषण, विवध कारखान्याचे रसायने मिसळेले पाणी तलाव, नदी इत्यादी मध्ये सोडले जाते. त्यामुळे पाणी प्रदूषण होते. · हवाप्र...